“Ik ga me steeds meer mezelf voelen”

Jake - Verzorgende IG, De Bieslandhof

Jake kwam in september 2018 werken bij De Bieslandhof. “Voordat ik hier begon, werkte ik bij Werkse en solliciteerde ik voor de functie Helpende bij Pieter van Foreest. Na een goed gesprek werd ik eerst drie maanden gedetacheerd en liep ik mee in de keuken. Al snel wilde ik hier niet meer weg, en gelukkig wilde mijn teammanager, Merel, mij ook niet kwijt.” Aangezien Jake al sinds 2013 zijn Helpende diploma had, kon hij aan de slag in de zorg. Inmiddels is hij, na een opleiding van anderhalf jaar, Verzorgende IG. Maar zijn functie is niet het enige wat de afgelopen jaren veranderd is, want toen Jake bij Pieter van Foreest kwam werken was hij nog een vrouw. Vandaag deelt hij zijn verhaal met ons.

‘Hij is een zij’
Tien jaar geleden was ‘Hij is een Zij’ op televisie, en Jake herkende zich in de mensen van dat programma. “Ik ben online verder gaan zoeken naar informatie en toen dacht ik: ‘Dit heb ik ook.’ Ik heb dat toen samen met mijn beste vriendin aan mijn moeder verteld. In 2014 of 2015 startte ik het traject in Amsterdam.” Jake legt uit: "Je begint met een halfjaar lang iedere maand gesprekken met de psycholoog, om te achterhalen of je echt genderdysforie hebt. Ik kreeg toen een uitleg over hoe het traject in elkaar steekt en welke stappen je moet doen. Er werd verteld dat je eerst een jaar moet leven als man, pas daarna ga je starten met de hormonen en vervolgens de operaties. Ik zat toen vol schaamte en onzekerheid. En zoals het traject toen werd omschreven, zag ik het niet zitten. Dat heeft me toen tegengehouden om het traject voort te zetten.”

In december 2019, toen Jake net bij Pieter van Foreest werkte, is hij toch begonnen met de transitie. “Ik heb Merel, mijn teammanager, altijd op de hoogte gehouden. Mijn collega’s wisten er toen nog niet van, die heb ik ingelicht op het moment dat ik op de wachtlijst kwam voor de mastectomie, de borstverwijderingsoperatie.” Tijdens een werkoverleg vertelde Jake dat hij zou beginnen met hormonen en zijn naam zou veranderen. De reacties waren positief, zowel op het werk als privé. "Mijn collega’s maakten er een soort wedstrijdje van om te raden wat mijn nieuwe naam zou worden," vertelt Jake lachend.

"Ik was wel heel zenuwachtig om het te vertellen, vooral aan de bewoners," geeft hij toe. "Het zijn toch mensen van de oude stempel, sommigen met een bepaalde geloofsovertuiging. Maar ze doen allemaal hun best en ik voel me geaccepteerd.” Toen Jake net aan de hormonen zat, kreeg hij wel eens de vraag van de bewoners hoe ze hem moesten aanspreken, hij of zij? “Of dan kreeg ik de vraag of ik een meisje of een jongen was. Dan legde ik het uit en kreeg ik eigenlijk altijd goede reacties. Natuurlijk vergissen ze zich nog wel eens of gebruiken ze mijn oude naam, maar dat zijn meestal de cliënten die ik al langer ken. De nieuwe cliënten kennen mij niet anders dan Jake."

Op zoek naar mogelijke namen
Een nieuwe naam kiezen was niet makkelijk. “Het was voor mij niet altijd al duidelijk dat het Jake zou worden. Mijn vorige naam kon ik heel makkelijk veranderen naar een jongensnaam, maar dat was vroeger ook mijn bijnaam, dus dat wilde ik absoluut niet.” Jake is op zoek gegaan naar mogelijke namen. “Ik wilde eerst eigenlijk graag een naam met de letters van de naam van mijn oma. Mijn oma heette Lenie, maar dan kom je al heel snel op Leen en dat past niet bij mij. Vervolgens bedacht ik om iets te doen met de naam van mijn vader. Zijn volledige naam is Johannes en hij heet Hans, dus toen bedacht ik om iets met de letter J te doen. Ik wilde een naam die je niet kan afkorten. Gewoon kort en krachtig en toen is Jake eruit gekomen.” Sinds januari vorig jaar is Jakes naam en geslacht officieel veranderd bij de gemeente. "Je hebt jongens die een gender reveal doen, maar dat hoefde van mij niet," zegt Jake nuchter. "Natuurlijk was ik blij, maar ik ben er nog niet, dus ik voel me nog niet helemaal Jake. Maar het wordt wel steeds normaler. Ik ga me steeds meer mezelf voelen.”

Een traject van zeven tot acht jaar
Er komt veel kijken bij een transitie. “Het traject kan zeven tot acht jaar duren en ik zit er nog midden in. Toen ik wakker werd na de borstverwijderingsoperatie en gewoon niets meer had, was dat tot nu toe echt een van de mooiste dagen uit mijn leven. Er zullen er vast nog meer volgen!”

“Ik ben nu bezig om op de wachtlijst te komen voor de baarmoederverwijdering. En dan is er nog de geslachtsoperatie, maar daar zitten veel risico’s en complicaties aan en dat heeft me altijd tegengehouden. De wachtlijst is ook lang, zo’n twee jaar.” In het begin van de transitie zeiden mensen tegen Jake: “Je gaat echt al veranderen.” Maar zelf zag hij dat niet zo. “Je hebt zoveel geduld nodig en dat heb je soms gewoon niet. Je wil dat het klaar is. Vroeger waren mijn gedachtes meer van: ‘Kon ik maar gewoon met een knip van de vingers ervoor zorgen dat alles klaar was’, of: ‘Was ik maar gewoon geboren als jongen. Want dan had ik dit allemaal niet hoeven doen.’ Maar hoe langer je daarover na gaat denken, hoe somberder je wordt. Dus dat heb ik gelukkig wel achter me kunnen laten.”

Tot in het diepe praten of je er wel zeker van bent
Wanneer je in transitie gaat wordt je het gehele proces begeleid door een psycholoog. Jake: “Je kan altijd bellen, mailen. De gesprekken gaan diep, over of je echt wel zeker bent van alles. Want als je eenmaal geopereerd ben, kan je niet zo snel terug. En als je eenmaal aan de hormonen zit, dan kan je wel stoppen, maar de verandering in je stem en haargroei is blijvend.” Dat soort dingen worden allemaal besproken met de psycholoog en de endocrinoloog (een medisch specialist die zich bezighoudt met hormonen en stofwisseling). Door de testosteron kan je gevoel een stuk verminderen. “Ze zeggen toch altijd: ‘Mannen hebben geen gevoel’? Ik ben heel erg een gevoelsmens en ik merk ook dat mijn gevoel wat afgevlakt is, en dat dingen mij minder interesseren. Testosteron staat er ook om bekend dat je boosheid echt ineens kan stijgen. Dat merk ik ook, ik ben iets sneller geïrriteerd. Gelukkig bespreek je al die ins en outs van tevoren, dus daar wordt je allemaal op voorbereid.”

Het is af en toe nog wel een tweestrijd in Jakes hoofd, met twijfels over operaties of hormonen. Dat is heel normaal. “Het zijn veel afspraken en informatie, daardoor ga je ook wel eens twijfelen. Er komt best veel bij kijken. Ik zeg altijd wel van ‘het gaat goed’, maar soms als ik erover praat, zoals nu, realiseer ik me dat het wel heel veel met me doet. Maar ik denk dat ik dat een beetje wegstop. Eigenlijk is het gewoon een heel zwaar proces. Maar ik ervaar dat nu niet zo, omdat ik er niet bij stil wil staan. Daarbij ben ik op dit moment hartstikke gelukkig. Ik ga alleen maar vooruit!”

Petje af
Voor Jake is dit ook een moment van besef: “Ik sta er niet genoeg bij stil hoe trots ik mag zijn op mezelf. Op dat ik al zover ben gekomen. Als ik kijk waar ik vandaan kom en waar ik nu sta, dan petje af voor mezelf, absoluut!” Voordat Jake bij De Bieslandhof kwam werken en in transitie ging, zat hij in een depressie. “Ik was heel onzeker. Ik sliep meer dan dat ik wakker was. Ik dronk veel meer dan dat ik nu doe, was vaker weg dan thuis. In de vijf á zes jaar dat ik hier nu werk heb ik zo’n verandering meegemaakt van doen, denken en leven. Deze baan heeft mij mentaal heel erg veranderd, op een positieve manier. Ik denk dat mijn collega’s daaraan hebben bijgedragen. Het team heeft mij altijd ondersteund en mij altijd de kans gegeven. Je bent een mens, je mag fouten maken, je mag onzeker zijn, je mag leren. Ik denk dat dat ook heel veel goeds heeft gedaan voor mij.”

Ook heeft Jake een partner die hem in alles steunt. "Ik was pas net in transitie toen ik haar ontmoette en ik heb haar vanaf dag één alles verteld. Ze accepteert me zoals ik ben. Ze staat voor me, naast me, achter me." Dat betekent veel voor Jake. "Ze viel toch op een vrouw en ik realiseer dat het ook voor haar lastig is. Maar we praten veel over hoe we ons voelen en dat gaat goed." Hij vervolgt: “Als ik deze baan niet had gehad en mijn partner en alle lieve mensen om me heen niet had gehad, dan denk ik dat ik nu in een gootje had gelegen. En tuurlijk heb ik soms nog dagen dat ik het niet zie zitten, dat zal iedereen hebben. Maar ik probeer het wel echt om te draaien naar iets positiefs.”

Praat erover
Doordat Jake over het algemeen altijd goede reacties heeft gekregen en er naar zijn idee best veel aandacht is in de media over het onderwerp, voelt hij de taboe niet. “Misschien voelen vele anderen dat wel, daar kan ik natuurlijk niet voor spreken. Maar ik denk wel dat het belangrijk is om aandacht te besteden aan waar mensen terecht kunnen.”

“Als je je prettig voelt bij iemand om persoonlijke dingen te bespreken, raad ik dat zeker aan. Voor mij is dat vanaf het begin af aan Merel. Ze is een enorme steun voor mij. Maar ook mijn vrienden, partner en familie staan altijd voor me klaar. Maar als je zulke mensen niet in je omgeving hebt, kun je contact opnemen met de vertrouwenspersonen bij Pieter van Foreest. Zij bieden een luisterend oor en kunnen je doorverwijzen. Hun contactgegevens staan op het intranet, of je kunt erom vragen bij je manager. En als je met een ervaringsdeskundige wilt praten, mag dat ook altijd met mij, absoluut!"

Dit is ook de tip die Jake wil meegeven aan mensen die hetzelfde meemaken of worstelen met hun identiteit of seksuele geaardheid. “Ik ben echt wel een prater, ik heb mezelf aangeleerd te praten over wat ik voel en wat ik denk. En daarin zou ik iedereen die zoiets of andere dingen heeft, willen aanraden: praat erover. Want als je dat niet doet, heb je alleen jezelf ermee. Blijf praten en ga niet bij de pakken neerzitten. Dat heb ik echt ervaren, kies voor jezelf.”

Pas jij bij Pieter van Foreest? Vind je vacature